To naturalna przestrzeń, która sprzyja relaksowi i pozwala cieszyć się bliskością natury. Może pełnić różne funkcje: być miejscem do kąpieli w upalne dni, oczkiem wodnym z bujną roślinnością lub przestrzenią dla ryb.
Przeczytaj również: Jak zrobić oczko wodne w ogrodzie? Poradnik krok po kroku
Staw bez pozwolenia – przepisy
Czy możesz wykopać staw w swoim ogrodzie bez urzędowych formalności? To zależy od jego wielkości i lokalizacji.
Jeśli planujesz niewielki zbiornik na gruntach rolnych, masz więcej swobody. Możesz stworzyć staw o powierzchni do 1000 m² i głębokości do 3 m bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę – o ile będzie on zasilany wodą opadową, roztopową lub gruntową i nie wpłynie negatywnie na sąsiednie tereny. Konieczne będzie jednak dokonanie zgłoszenia wodnoprawnego. Składa się je w siedzibie Kierownika Nadzoru Wodnego Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
- Staw w przydomowym ogrodzie
Natomiast jeśli chcesz założyć staw na innych rodzajach gruntów, np. w przydomowych ogrodach, bez formalności można wykopać znacznie mniejszy zbiornik – do 50 m² powierzchni i maksymalnie 1 m głębokości.
|
Jeśli planujesz budowę stawu na innym terenie i o innej wielkości niż opisane powyżej, konieczne będzie uzyskanie pozwolenia na budowę oraz pozwolenia wodnoprawnego. Wniosek o pozwolenie wodnoprawne składa się do Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
|
Kara za wykopanie stawu bez pozwolenia – co grozi za samowolę budowlaną?
Budowa zbiornika wodnego bez wymaganych zgód może zostać uznana za samowolę budowlaną. W najgorszym scenariuszu grozi nie tylko wysoka grzywna, ale także konieczność zasypania zbiornika i przywrócenia terenu do pierwotnego stanu. W skrajnych przypadkach przepisy przewidują nawet kary ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat.
Aby uniknąć problemów, warto przed rozpoczęciem kopania stawu sprawdzić aktualne przepisy i skonsultować się z odpowiednimi urzędami. W niektórych przypadkach wystarczy zgłoszenie budowy, a w innych konieczne będzie uzyskanie pełnego pozwolenia. Dobrze jest mieć pewność, zanim wbijesz łopatę w ziemię!
Jak zrobić staw? Etapy budowy
Jak zrobić staw u siebie w ogrodzie? Warto zadbać o miejsce, formowanie terenu oraz tworzenie zbiornika poprzez wypełnianie wodą, roślinnością czy zwierzętami. Oto garść praktycznych informacji.
1. Wybór lokalizacji na staw rekreacyjny
Na staw ogrodowy najlepiej wybrać miejsce nasłonecznione, ale osłonięte od silnych wiatrów. Unikaj miejsc w pobliżu dużych drzew – opadające liście mogą zanieczyszczać wodę, a korzenie uszkodzić dno stawu.
Głębokość stawu zależy od jego przeznaczenia. Jeśli planujesz hodowlę ryb, optymalna głębokość to minimum 1,5 metra, a najlepiej 2–2,5 m, aby woda nie zamarzała zimą i nie nagrzewała się zbyt szybko latem. Dno powinno mieć różne poziomy – płytsze strefy (30-50 cm) w pobliżu brzegów stworzą optymalne warunki dla roślin wodnych i drobnych zwierząt. W centrum stawu warto wyprofilować najgłębszy punkt, który pozwoli na zimowanie ryb.
A jak kopać stawy w ogrodzie? Małe oczka wodne można wykopać ręcznie za pomocą łopat i szpadli, natomiast w przypadku większych stawów warto wynająć koparkę.
Do wykopania ręcznego stawu przydać Ci się mogą narzędzia takie jak:
- łopata sztychowa – do wykopywania ziemi, formowania dna i brzegów;
- szpadel – przydatny do precyzyjnego kształtowania linii brzegowej i usuwania darni;
- kilof – pomocny przy twardym, zbitym gruncie lub warstwach gliny;
- motyka – do spulchniania gleby i usuwania korzeni;
- grabie metalowe – do wyrównywania dna i zbierania kamieni;
- taczka – do transportu urobku (ziemi, piasku, kamieni);
- poziomica i sznurek murarski – do wyznaczenia poziomów dna, brzegów i ogólnego zarysowania kształtu stawu;
- miarka lub taśma miernicza – do kontrolowania głębokości;
- plandeka – do tymczasowego składowania wykopanej ziemi lub zabezpieczenia terenu.
A jeżeli zdecydujesz się na kopanie stawu o większej powierzchni za pomocą sprzętu mechanicznego, przydatne mogą okazać się:
- minikoparka – najlepsze rozwiązanie dla średnich i dużych zbiorników, znacznie przyspiesza prace;
- koparka z łyżką o szerokim zasięgu – przydatna do głębokich wykopów powyżej 2 metrów;
- spycharka – do formowania dna i wyrównywania terenu wokół stawu;
- wibrator zagęszczający – jeśli konieczne jest utwardzenie dna, np. przy zastosowaniu warstwy gliny lub geomembrany.
Na początek wytycz kształt stawu – użyj sznurka i kołków lub nasyp piasku wzdłuż planowanego obrysu. Kopanie zaczynaj od środka i stopniowo poszerzaj wykop, zachowując łagodne nachylenie brzegów (25-45 stopni) – strome skarpy mogą się osuwać.
3. Uszczelnienie dna stawu rekreacyjnego w ogrodzie
Aby woda nie wsiąkała w grunt, konieczne jest odpowiednie uszczelnienie zbiornika wodnego. O ile gleba nie jest gliniasta – wtedy możesz pozostawić podłoże naturalne. Glina sama w sobie jest świetnym uszczelniaczem.
W przypadku przepuszczalnej ziemi (piaszczystej lub żwirowej) konieczne będzie zastosowanie folii EPDM, geomembrany lub warstwy gliny o grubości min. 30 cm.
Do uszczelnienia stawu w ogrodzie przydadzą Ci się:
- folia EPDM lub geomembrana – jeśli grunt jest przepuszczalny, konieczne będzie jej ułożenie.
- nożyce do folii – do precyzyjnego dopasowania materiału uszczelniającego.
- wał do ubijania gruntu – do zagęszczania gliny lub piasku na dnie.
- piach i żwir – do warstwy drenażowej na dnie.
- kamienie i siatki brzegowe – do stabilizacji brzegów.
4. Wypełnienie wodą i pierwsze testy stawu rekreacyjnego
Najlepiej użyć wody deszczowej lub z naturalnego źródła, jeśli jest taka możliwość. Po napełnieniu warto odczekać kilka dni, by sprawdzić, czy nie ma przecieków i jak stabilizuje się poziom wody.
Jeśli teren ma tendencję do podtapiania, warto przewidzieć odpływ, np. rurę drenażową skierowaną do rowu melioracyjnego. Dla lepszego natlenienia wody można dodać kaskadę, fontannę lub zastosować napowietrzacz.
Sprawdź też: Jak zbierać deszczówkę i do czego jej użyć?
Budowa stawu wodnego – jak uniknąć problemów?
Budowa stawu to nie tylko wykopanie dołu i napełnienie go wodą. Jakich błędów należy unikać w trakcie konstrukcji?
Wybór odpowiedniego miejsca
Lokalizacja stawu ma ogromny wpływ na jego wygląd i funkcjonalność. Zbyt dużo słońca może powodować nadmierny rozwój glonów, a zbyt duży cień – ograniczać rozwój roślin wodnych. Trzeba również unikać sąsiedztwa dużych drzew, których liście mogą zanieczyszczać wodę, a korzenie uszkodzić dno stawu.
Uszczelnienie dna – folia, glina czy bentonit?
Jednym z najczęstszych problemów w budowie stawu jest utrata wody. Aby temu zapobiec, konieczne jest odpowiednie uszczelnienie dna. Najpopularniejsze rozwiązania to:
- folia EPDM lub PVC – elastyczne i łatwe w montażu, dobrze sprawdzają się w stawach dekoracyjnych, ale wymagają odpowiedniego zabezpieczenia przed uszkodzeniami;
- bentonit – naturalna glina o właściwościach uszczelniających, dobrze sprawdza się w większych zbiornikach;
- glina – tradycyjne rozwiązanie, które wymaga starannego ubicia i warstwowego układania, aby skutecznie zatrzymać wodę.
Filtracja wody – jak utrzymać czystość?
Bez odpowiedniej filtracji woda w stawie może szybko stać się mętna i pełna glonów. Do wyboru są różne metody oczyszczania:
- filtry mechaniczne i biologiczne – skutecznie usuwają zanieczyszczenia i pomagają utrzymać równowagę biologiczną w zbiorniku;
- rośliny oczyszczające wodę – takie jak trzcina, pałka wodna czy hiacynty wodne, pomagają naturalnie filtrować wodę, pochłaniając nadmiar składników odżywczych;
- napowietrzanie – fontanny, wodospady lub specjalne pompy wspierają wymianę gazową i ograniczają rozwój glonów.
Staw w ogrodzie – aranżacje i dekoracje
Aby Twój staw ogrodowy wkomponował się w resztę ogrodu, pomyśl o jego wykończeniu oraz posadzeniu wodnych roślin, które będą przyciągać zwierzęta i owady. To zwiększy bioróżnorodność Twojego ogrodu, a wszystko będzie pięknie kwitło i bujnie rosło.
Dekoracja stawu rekreacyjnego w ogrodzie
Sposób wykończenia brzegów wpływa na ostateczny wygląd stawu. Jeśli chcesz uzyskać naturalny efekt, postaw na kamienie, żwir i roślinność wodną. Takie połączenie sprawi, że zbiornik będzie wyglądał jak część krajobrazu. W bardziej uporządkowanych ogrodach świetnie sprawdzą się drewniane pomosty, ozdobne murki czy nawet brukowane obrzeża.
Dobrze zaplanowane ścieżki wokół stawu ułatwią poruszanie się i podziwianie jego uroku z różnych perspektyw. Można je wykonać z naturalnych kamieni, drewnianych desek lub dekoracyjnych płyt ogrodowych.
Staw rekreacyjny w ogrodzie – roślinność
Posadź zarówno rośliny wodne, jak i te przybrzeżne. W samej wodzie warto posadzić gatunki, które nie tylko pięknie wyglądają, ale także przyciągają owady i zwierzęta. Jakie rośliny umieścić w stawie rekreacyjnym w ogrodzie?
- Lilie wodne – ich efektowne, kolorowe kwiaty unoszące się na tafli wody nadają zbiornikowi bajkowego charakteru. Lilie pomagają również zacieniać wodę i ograniczają rozwój glonów.
- Grzybienie – podobne do lilii wodnych, również mają dekoracyjne kwiaty i duże liście.
- Hiacynty wodne – to rośliny pływające, które oczyszczają wodę, a do tego niezwykle pięknie wyglądają, nadając ogrodowi romantycznego charakteru.
- Rdestnica pływająca – doskonała do naturalnych zbiorników, pomaga stabilizować poziom tlenu w wodzie.
- Moczarka kanadyjska – działa jak naturalny filtr, wspomagając proces oczyszczania wody.
Z kolei strefa brzegowa to idealne miejsce na sadzenie roślin takich jak:
- Sitowie – nadaje dziki, naturalny wygląd i tworzy schronienie dla ptaków oraz owadów.
- Pałka wodna – efektowne, smukłe kłosy pałki pięknie komponują się w ogrodach w stylu naturalnym.
- Tatarak – roślina o charakterystycznym zapachu, która dodatkowo odstrasza niektóre szkodniki.
- Irysy wodne – kwitnące w różnych kolorach, świetnie sprawdzają się na wilgotnym podłożu.
- Miskant chiński lub turzyce – czyli ozdobne trawy, które tworzą piękną, delikatną oprawę stawu, a jesienią i zimą nadal wyglądają efektownie.
Strefa relaksu przy stawie
Przy stawie w ogrodzie warto także stworzyć komfortową strefę rekreacyjną – altana lub pergola zapewni przyjemny cień w upalne dni, a ustawione w pobliżu meble ogrodowe pozwolą cieszyć się widokiem w pełni.
Pergole ogrodowe
Możesz dodać leżaki, hamak. Dobrym pomysłem jest stworzenie także niewielkiego tarasu z desek, który stanie się miejscem na poranną kawę czy wieczorne spotkania. Ustaw tam fotele, sofę czy huśtawkę.
Fotel wiszący Timber Plus O-Zone Premier Grey
Oświetlenie – magia wieczornych widoków
Aby Twój staw ogrodowy pięknie wyglądał wieczorem i nocą, zaplanuj jego oświetlenie. Lampy solarne rozmieszczone wzdłuż ścieżek, podwodne reflektory czy girlandy świetlne na mostku – to tylko kilka pomysłów na efektowne doświetlenie zbiornika.
Co więcej, oświetlenie stawu po zmroku to także kwestia bezpieczeństwa – dzięki temu nikt przypadkiem nie wpadnie do wody podczas wieczornej przechadzki po ogrodzie.
Staw rekreacyjny w ogrodzie – już wiesz, jak go zbudować
Budowa stawu rekreacyjnego w ogródku to świetny sposób na urozmaicenie krajobrazu. Ten element wpisze się w ogrody w stylu japońskim, angielskim czy naturalistycznym. Pamiętaj o odpowiednim uszczelnieniu dna oraz systemie filtracji.
Zobacz także: Ogród w stylu japońskim – stwórz oryginalną przestrzeń przy domu!
Aby staw pięknie i naturalnie wpisał się w ogród, połącz zbiornik wodny z resztą krajobrazu za pomocą roślin i innych dekoracji. Wyposażenie ogrodu takie jak meble ogrodowe, pergole czy inne niezbędne akcesoria ogrodowe znajdziesz w HOME & GARDEN!
