Według danych GUS z ostatnich 3 lat Polak wytwarza 355 kg śmieci rocznie. W 2022 r. do odzysku oddano ponad 61% wszystkich zgromadzonych odpadów. 26,7% z nich nadawało się do recyklingu, a 14,2% do kompostowania i fermentacji.
Poprzez segregację i recykling materiałów, takich jak papier czy plastik, ogranicza się konieczność wykorzystania surowców naturalnych. Na przykład recykling papieru pozwala na zmniejszenie wycinki drzew, a przetwarzanie metali zmniejsza potrzebę wydobycia nowych surowców. Segregacja zmniejsza ilość odpadów trafiających na składowiska. Wiele materiałów, takich jak szkło czy metal, może być przetwarzanych wielokrotnie, co znacznie redukuje ilość śmieci.
Sortowanie resztek promuje świadomość ekologiczną w społeczeństwie. Kiedy ludzie aktywnie uczestniczą w segregacji, stają się bardziej świadomi zagrożeń wynikających z zanieczyszczenia środowiska i ich wpływu na zasoby naturalne. Wiele programów sortowania odpadów tworzy lokalne miejsca pracy i wspiera okoliczne przedsiębiorstwa zajmujące się recyklingiem.
Jak segregować śmieci? Podstawowe zasady
Zasady recyklingu są kluczowe dla efektywnego sortowania i zarządzania odpadami. Jak segregować śmieci w Polsce? Oto wskazówki!
Zobacz także: Suszenie prania zimą na dworze – jak to robić?
W Polsce utylizacja metalu i plastiku odbywa się poprzez wrzucanie ich do pojemników w żółtym kolorze. Co można umieszczać w tym kontenerze?
Metale i Tworzywa Sztuczne:
- odkręcone i zgniecione plastikowe butelki po napojach,
- nakrętki,
- plastikowe opakowania po produktach spożywczych,
- opakowania wielomateriałowe, takie jak kartony po mleku i sokach,
- opakowania po środkach czystości, kosmetykach, na przykład po proszkach do prania, szamponach, paście do zębów,
- plastikowe torby, worki, reklamówki, inne opakowania foliowe,
- aluminiowe puszki po napojach i sokach,
- puszki po konserwach,
- folię aluminiową,
- metale kolorowe,
- kapsle, zakrętki od słoików.
Należy jednak pamiętać o kilku wyjątkach, czyli o tym, czego nie należy wrzucać do tych pojemników:
- butelek i pojemników z zawartością,
- plastikowych zabawek,
- opakowań po lekach i zużytych artykułach medycznych,
- opakowań po olejach silnikowych,
- części samochodowych,
- zużytych baterii i akumulatorów,
- puszek i pojemników po farbach i lakierach,
- zużytego sprzętu elektronicznego i AGD.
Szczegółowe informacje na temat segregacji metali i tworzyw sztucznych oraz innych frakcji odpadów znajdziesz na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
Jak sortować śmieci szklane?
Podobnie, jak w przypadku tworzyw sztucznych i metali, zasady segregacji szkła w Polsce określone są przez Jednolity System Segregacji Odpadów (JSSO). Do pojemnika zielonego na należy wrzucać:
- butelki i słoiki szklane po napojach i żywności,
- butelki po napojach alkoholowych,
- szklane opakowania po kosmetykach.
Do pojemnika na szkło nie należy jednak wrzucać:
- szkła stołowego, żaroodpornego,
- ceramiki, doniczek, fajansu i porcelany,
- zniczy z zawartością wosku,
- żarówek i świetlówek,
- szkła kryształowego,
- reflektorów,
- nieopróżnionych opakowań po lekach, olejach, rozpuszczalnikach,
- termometrów i strzykawek,
- monitorów i lamp telewizyjnych,
- szyb okiennych i zbrojonych, szyb samochodowych,
- luster i witraży,
- innych odpadów komunalnych, w tym niebezpiecznych.
Warto zaznaczyć, że niektóre gminy w Polsce mogą zapewniać osobne pojemniki na szkło bezbarwne i kolorowe, więc warto sprawdzić lokalne wytyczne.
Sprawdź również: Jak ukryć kosz na śmieci w ogrodzie, aby nie szpecił posesji?
Jak poprawnie segregować śmieci papierowe?
Jak sortować śmieci papierowe? Do pojemnika niebieskiego na papier należy wrzucać:
- opakowania z papieru lub tektury,
- gazety, czasopisma, katalogi, prospekty, foldery
- papier szkolny i biurowy,
- książki i zeszyty,
- torebki i worki papierowe,
- papier pakowy.
Nie powinno się wrzucać do pojemnika na papier:
- papieru mocno zabrudzonego czy zatłuszczonego,
- papieru powlekanego folią i kalki,
- kartonów po mleku i napojach,
- pieluch jednorazowych i innych materiałów higienicznych,
- worków po nawozach, cemencie i innych materiałach budowlanych,
- tapet i innych odpadów komunalnych, w tym niebezpiecznych.
Warto pamiętać, że każdy odpad przed wrzuceniem do pojemnika powinien być odpowiednio opróżniony i, o ile to możliwe, zgnieciony, aby zaoszczędzić miejsce.
Bioodpady i odpady zmieszane
Bioodpady to materiał organiczny, który można kompostować. Do pojemnika brązowego trzeba wrzucać:
- obierki warzyw i owoców,
- resztki jedzenia,
- gałęzie drzew i krzewów,
- liście, kwiaty i skoszoną trawę,
- niezaimpregnowane drewno.
Nie powinno się wrzucać do bioodpadów:
- mięsa i padliny zwierząt,
- kości zwierzęcych,
- oleju jadalnego,
- drewna impregnowanego,
- płyt wiórowych i MDF,
- leków,
- odchodów zwierząt,
- popiołu z węgla kamiennego.
Z kolei odpady zmieszane to te, których nie da się odzyskać w procesie recyklingu. Do pojemników należy wrzucać pozostałości, które nie pasują do żadnej z innych kategorii segregacji. Przykładami mogą być niektóre rodzaje plastików czy zanieczyszczone opakowania, które nie nadają się do recyklingu.
Nie należy wrzucać do odpadów zmieszanych:
- odpadów niebezpiecznych, takich jak baterie, akumulatory, lekarstwa, odpady medyczne, świetlówki,
- elektrośmieci,
- odpadów wielkogabarytowych.
Specyficzne rodzaje odpadów: jak sobie z nimi radzić?
Istnieją też rodzaje śmieci, które ciężko gdziekolwiek przyporządkować. Co zrobić ze sprzętem elektronicznym, z bateriami czy środkami chemicznymi? Oto kilka pomocnych wskazówek:
- Elektronika: sprzęt elektroniczny powinien być oddawany w specjalnych punktach.
- Baterie: oddzielna zbiórka do pojemników, które możesz znaleźć, np. w sklepach ze sprzętem elektronicznym.
- Odpady wielkogabarytowe: meble, sprzęt AGD itp. – zazwyczaj wymagają specjalnego zgłoszenia do odbioru przez gminę lub oddania w punktach zbiórki. Niekiedy gmina sama ogłasza, że w danym dniu i w danym miejscu będą zbierane śmieci wielkogabarytowe. W ten sposób możesz pozbyć się z domu żywej choinki po świętach – w wielu miastach, w określonym czasie przyjeżdża specjalna ciężarówka i zbiera drzewka umieszczone przy koszach na odpady zmieszane.
- Chemikalia: farby, rozpuszczalniki, środki ochrony roślin należy oddawać w przeznaczonych do tego punktach.
Sprawdź też: Ciepłe wieczory nie tylko latem, czyli jak ogrzać taras w chłodne dni?
Jak poprawnie segregować śmieci? Praktyczne wskazówki
Wiesz już, jak wygląda prawidłowa segregacja śmieci, zwróć uwagę także na to, jak możesz ułatwić sobie ten proces. Oto kilka praktycznych wskazówek, jak sortować śmieci.
Oznakowanie pojemników
Wyraźne oznaczenie pojemników na różne rodzaje odpadów (np. papier, plastik, szkło, bio) jest kluczowe. Jeżeli masz problem z zapamiętaniem kolorów, użyj etykiet lub naklejek, aby łatwo było rozróżnić odpowiednie kontenery.
Lokalizacja pojemników w domu
Umieść pojemniki w łatwo dostępnych miejscach. Na przykład, kosz na bioodpady może być w kuchni, a większy na plastik i papier w garażu czy piwnicy. Jeżeli mieszkasz w domu jednorodzinnym, pomyśl o zamontowaniu zabudowy na kosze na śmieci.
Zabudowy koszy śmietnikowych
Edukacja domowników
Upewnij się, że wszyscy domownicy znają zasady segregacji i rozumieją ich znaczenie. Możesz umieścić obok pojemników informację, co do nich wrzucać.
Regularne opróżnianie i czyszczenie
Regularnie opróżniaj kosze, aby uniknąć nieprzyjemnych zapachów i zachować higienę. Warto też czasami je umyć.
Dostosowanie do lokalnych zasad
Choć kwestia segregacji jest regulowana na szczeblu ogólnopolskim, gminy mogą wprowadzić dodatkowe usprawnienia utylizacji odpadów. Sprawdź lokalne wytyczne dotyczące segregacji śmieci, ponieważ mogą się różnić w zależności od miejsca zamieszkania.
Zmniejszanie ilości odpadów i ponowne wykorzystywanie materiałów
Aby walczyć z zalewającą nas falą odpadów, warto zastanowić się, co można zrobić, żeby ograniczyć produkcję śmieci. Segregacja to tylko kropla w morzu potrzeb. Tak więc:
- Stosuj zasadę redukcji odpadów, na przykład kupując produkty z mniejszą ilością opakowań lub wybierając te wielokrotnego użytku.
- Zanim wyrzucisz coś do śmieci, zastanów się, czy przedmiot nie może być ponownie wykorzystany. Na przykład, słoiki po żywności mogą służyć jako pojemniki na przyprawy.
- Rozważ założenie kompostownika na bioodpady. Kompostowanie jest świetnym sposobem na przetwarzanie resztek roślinnych i jedzenia w naturalny nawóz.
- Wybieraj produkty, które są łatwe do recyklingu i mają mniej opakowań. Unikaj jednorazowych plastików.
- Zamiast wyrzucać uszkodzone przedmioty, spróbuj je naprawić. To nie tylko zmniejsza ilość odpadów, ale też może być oszczędnością finansową.
Co się dzieje z odpadami po segregacji?
Po posortowaniu odpady trafiają do różnych procesów przetwarzania, zależnie od ich rodzaju. Oto co zazwyczaj dzieje się z poszczególnymi kategoriami odpadów:
Papier
Segregowany papier jest przewożony do zakładów recyklingu, gdzie jest sortowany, oczyszczany i przetwarzany na masę celulozową. Służy ona do produkcji nowego papieru, tektury i innych produktów papierowych.
Plastik
Plastikowe odpady są segregowane według typu (PET, HDPE itp.), myte, rozdrabniane na płatki lub granulat, a następnie przetapiane. Z przetopionego plastiku tworzy się nowe produkty, takie jak butelki, opakowania, a nawet elementy odzieży.
Szkło
Szkło jest czyszczone z zabrudzeń, sortowane według koloru i rozbijane na kawałki (tzw. kulety). Kulety szkła są stopione i formowane na nowe produkty szklane jak butelki czy słoiki.
Metale, takie jak aluminium czy stal, są segregowane, czyszczone i topione. Ze stopionych metali wytwarza się nowe produkty, np. puszki, elementy konstrukcyjne, narzędzia.
Bioodpady
Bioodpady są kompostowane, czyli poddawane procesowi biodegradacji, w wyniku czego powstaje kompost. Może być on wykorzystywany jako naturalny nawóz w rolnictwie lub ogrodnictwie.
Twoja rola w ochronie środowiska
Segregowanie śmieci to Twój prawny obowiązek. Zwróć uwagę, co wrzucasz, do jakiego kosza. Recykling pomaga zminimalizować degradację środowiska naturalnego i naszych zasobów. Usprawnienia w segregowaniu śmieci znajdziesz na HOME & GARDEN!
