Termoterapia – kiedy stosuje się leczenie ciepłem i zimnem? Sprawdź!
5 cze. 2025 r. • 5 min czytania
Termoterapia to leczenie zimnem lub ciepłem. To, czy zadziałać na ciało wyższą, czy niższą temperaturą zależy przede wszystkim od tego, z jakimi dolegliwościami chcesz sobie poradzić. Z reguły można powiedzieć, że ciepłoterapię wykorzystuje przy stanach przewlekłych, a zimnoterapię – w ostrych. Zobacz, jakie korzyści mogą przynieść te działania!
Co musisz wiedzieć?
– Termoterapia obejmuje zarówno metody domowe (okłady z lodu, ciepłe kąpiele), jak i specjalistyczne zabiegi (krioterapia).
– Zawsze skonsultuj się ze specjalistą (lekarzem, fizjoterapeutą) przed rozpoczęciem długotrwałej terapii, szczególnie przy poważnych dolegliwościach.
– Zimno stosuj w stanach ostrych (np. urazy, obrzęki), a ciepło w stanach przewlekłych (np. bóle mięśniowe).
–Pamiętaj o przeciwwskazaniach, aby zapewnić bezpieczeństwo terapii.
Zależnie od rodzaju dolegliwości i stanu pacjenta, stosuje się:
-
ciepłolecznictwo (np. kąpiele, okłady, promieniowanie podczerwone),
-
zimnolecznictwo (np. krioterapia, okłady z lodu, morsowanie).
Ciepło działa przede wszystkim rozluźniająco. Zwiększa przepływ krwi w tkankach, poprawia elastyczność mięśni i ścięgien, a także przyspiesza metabolizm i gojenie. Dlatego jest skuteczne w leczeniu przewlekłych stanów zapalnych, bólów mięśniowych, przykurczów czy zwyrodnień stawów.
Zimno z kolei obkurcza naczynia krwionośne i zmniejsza aktywność metaboliczną. Dzięki temu może: redukować stany zapalne, obrzęki i ból. Jest niezastąpione w ostrych urazach, skręceniach czy stanach pourazowych – szczególnie w pierwszej fazie leczenia.
Z reguły można powiedzieć, że ciepło stosuje się w stanach przewlekłych, natomiast zimno – w ostrych. O tym, jak wykorzystywać temperaturę w regularnej, długotrwałej terapii, najlepiej porozmawiać z lekarzem lub fizykoterapeutą.

Terapia ciepłem – kiedy stosować ciepłolecznictwo?
Jak wspomnieliśmy ciepłolecznictwo, stosuje się najczęściej do dolegliwości o charakterze przewlekłym. Ciepło rozszerza naczynia krwionośne, zwiększa przepływ krwi i poprawia odżywienie tkanek. Działa rozluźniająco na mięśnie, zmniejsza ich napięcie i poprawia elastyczność struktur kolagenowych. Dobrze sprawdza się w leczeniu stanów zapalnych o przewlekłym przebiegu.
Ciepłolecznictwo można stosować w takich stanach jak m.in.:
-
bóle kręgosłupa o charakterze przewlekłym,
-
choroby zwyrodnieniowe stawów,
-
wzmożone napięcie mięśni,
-
nerwobóle i rwa kulszowa,
-
przykurcze i ograniczenia ruchomości stawów,
-
stany zapalne mięśni, ścięgien i nerwów w fazie przewlekłej,
-
niektóre schorzenia układu pokarmowego i moczowego (np. kamica, zapalenie pęcherza),
-
przewlekła dna moczanowa,
-
porażenie nerwu twarzowego,
-
blizny i bliznowce.
Choć może Cię to zaskoczyć, to stosowanie wysokiej temperatury może być też włączone przy terapii otyłości, bo wspiera przemianę materii, działa odprężająco, i poprawia samopoczucie psychiczne.
Sauny infrared
Kiedy nie stosować ciepłoterapii?
Jednak nie każda sytuacja pozwala na bezpieczne zastosowanie tej formy leczenia. Z terapii ciepłem należy zrezygnować w przypadku ostrych stanów zapalnych, świeżych urazów, zaburzeń czucia, aktywnych chorób nowotworowych czy ciężkich problemów z krążeniem. Lepiej zachować ostrożność także u osób z cukrzycą, nadciśnieniem czy chorobami skóry.

Ciepłolecznictwo – zabiegi, z których możesz skorzystać
W jaki sposób najlepiej „aplikować” ciepło? Jest na to kilka sposobów! Niektóre można wykonać samodzielnie w domu, inne – w gabinetach fizjoterapii (często wymagają specjalistycznego sprzętu).
Najczęściej stosowane formy ciepłolecznictwa to:
-
Gorące kąpiele – klasyczna metoda rozgrzewająca całe ciało, wspomagająca krążenie i rozluźniająca mięśnie. Może być to np. kąpiel w jacuzzi.
-
Okłady z borowiny, parafiny lub fango – działają miejscowo, pozwalając na głębokie przegrzanie tkanek i łagodzenie dolegliwości bólowych.
-
Poduszki elektryczne, koce elektryczne i termofory – łatwe w użyciu w warunkach domowych, skuteczne przy napięciu mięśni i bólach stawowych.
-
Promieniowanie podczerwone (lampa Sollux) – wykorzystywane w gabinetach, choć można już kupić przenośne lampy Sollux do domu. Pozwala na miejscowe, kontrolowane nagrzewanie tkanek.
-
Sauna – intensywna ekspozycja na wysoką temperaturę, stosowana zarówno w celach zdrowotnych, jak i regeneracyjnych. Sprawdzi się tu zarówno sucha sauna fińska czy sauna infrared, jak i sauny mokre.
-
Hydroterapia – ciepłe natryski, polewania czy zawijania wodne, wspierające miejscowe ukrwienie i relaksację.
Wszystkie te metody mają przede wszystkim poprawić krążenie, zmniejszyć ból i napięcie mięśniowe.
Sauny domowe, suche sauny

Terapia zimnem – co musisz wiedzieć?
Terapia zimnem znajduje zastosowanie przede wszystkim w stanach ostrych, gdzie celem jest szybkie ograniczenie stanu zapalnego, bólu oraz obrzęku. Niska temperatura powoduje zwężenie naczyń krwionośnych i zmniejszenie przepuszczalności ścian naczyń. To hamuje rozprzestrzenianie się stanu zapalnego i ogranicza powstawanie opuchlizny.
Zimnolecznictwo stosuje się m.in. w przypadku:
-
urazów tkanek miękkich (np. stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia),
-
ostrych stanów zapalnych mięśni, więzadeł lub ścięgien,
-
kontuzji sportowych,
-
bólów pooperacyjnych i pourazowych,
-
świeżych krwiaków,
-
stanów przeciążeniowych i napięcia mięśniowego,
-
dolegliwości towarzyszących chorobom reumatycznym (w fazie zaostrzenia).
Zimno, czyli chłodzenie ciała – stosowanie temperatury niższej niż ciepłota ciała – dobrze sprawdza się w regeneracji powysiłkowej – zimne okłady mogą pomóc zaraz po treningu, np. działanie suchym lodem może zmniejszać mikrourazy mięśni. Zimno przyspiesza odnowę biologiczną i zapobiega tzw. zakwasom.
Kiedy nie stosować zimnoterapii?
Zimnolecznictwa należy unikać w przypadku chorób układu krążenia, zaburzeń czucia, neuropatii cukrzycowej czy zaawansowanych schorzeń reumatycznych w fazie przewlekłej.
Przeciwwskazaniem są także choroby nerek, nietolerancja zimna, odmrożenia oraz znaczne wyniszczenie organizmu. W takich przypadkach ekspozycja na niską temperaturę może wywołać powikłania, zamiast przynieść ulgę. Dlatego przed rozpoczęciem terapii zawsze warto skonsultować się ze specjalistą.

Termoterapia zimnem – jakie metody można stosować?
Zimnolecznictwo można stosować zarówno miejscowo, jak i ogólnoustrojowo. I zupełnie tak jak w przypadku leczenia ciepłem, zimno można aplikować w domu, lub w profesjonalnym gabinecie, gdzie wykonuje się zabiegi fizykoterapii. Niektóre formy leczenia zimnem, np. krioterapia wymagają specjalistycznego sprzętu.
Do najpopularniejszych metod leczenia zimnem należą:
-
Kompresy i okłady z lodu – stosowane miejscowo, pomagają szybko zmniejszyć ból i obrzęk.
-
Zimne żele i spraye chłodzące – dostępne w aptekach, działają łagodnie i są wygodne w użyciu np. po treningu.
-
Morsowanie – krótkie kąpiele w bardzo zimnej wodzie, stosowane w celach regeneracyjnych i odpornościowych.
-
Zanurzenia lub polewania zimną wodą – metoda wykorzystywana m.in. po saunie lub w regeneracji powysiłkowej.
-
Krioterapia miejscowa – profesjonalny zabieg z użyciem bardzo niskich temperatur (nawet -100°C), działający na wybrany obszar ciała.
-
Krioterapia ogólnoustrojowa (kriokomora) – ekspozycja całego ciała na ekstremalnie niską temperaturę przez krótki czas. Stosowana w leczeniu bólu, redukcji stanów zapalnych oraz poprawie funkcjonowania układu nerwowego i krążeniowego.
Każda z metod różni się intensywnością działania, głębokością oddziaływania na tkanki oraz przeznaczeniem. Niektóre formy zimno terapii wykorzystuje się właściwie intuicyjnie, np. położenie zimnego kompresu na bolące mięśnie czy kostkę po urazie. Morsowanie czy zimne prysznice po saunie też często stosuje się raczej w zależności od upodobań – choć lepiej sprawdzić wcześniej, czy nie ma ku temu przeciwwskazań. Ale zabiegi takie jak krioterapia, lepiej zawsze skonsultować ze specjalistą i przeprowadzać je pod jego ścisłym nadzorem.
Termoterapia – stosuj ją także w domowych warunkach!
Tę metodę łagodzenia stanów zapalnych czy przewlekłego bólu możesz stosować także w domu. Choć nazwa termoterapia brzmi skomplikowanie, to tak naprawdę jest nią np. schłodzenie ciała zimnym kompresem, jak i gorący prysznic, wizyta w jacuzzi czy seans w saunie.
Chcesz cieszyć się ciepłoterapią w warunkach domowych? Wybierz saunę do swojego wnętrza lub ogrodu w HOME & GARDEN! Sprawdź także ofertę naszych jacuzzi!